About_Persian

هدفمان چیست  

سرزمین وسیع و پراهمیّتی که از شرق ایران تا تبّت گسترده است را اصطلاحاً «سرزمین‌های اسلامی شرقی» می‌گویند. امروزه تصوّر عامۀ مردم از این منطقه، سرزمینی است که مهد ترور و خشونت و جنگ است. اما همین منطقه طی پنج قرن (یعنی از قرن اول تا ششم هجری قمری) جایگاه فرهنگ‌ها و ادیان گوناگونی بوده که در کنار هم رواج داشتند و با یکدگر آمیخته بودند. به همین جهت، نه تنها این منطقه در نوع خود همتایی نداشت، بلکه به طرز چشمگیری بر جوامع همسایه‌اش اثرگذار بود. پویایی و تکثری که در آن سرزمین جریان داشت در اصطلاح «اسلام‌بنیان» (Islamicate) جلوه‌گر است و می‌توان آن را به «لاژورد» (سنگی قیمتی که از بدخشان افغانستان به آفاق می‌رفت) مانند کرد. یکی از علل چنین تفاوت فاحشی میان گذشتۀ این سرزمین و تصوّر رایج کنونی، فقدان حتی یک برنامۀ پژوهشی منجسم برای مطالعۀ سرزمین‌های اسلامی شرقی است. وانگهی، به نظر می‌رسد منابع چنین پژوهشی پیش از این چندان فراهم نبود. خوشبختانه اکنون نوشتجات محلّی که از منطقۀ غور و بامیانِ افغانستان پیدا شده و در دسترس عموم قرار گرفته است این وضع را تغییر می‌دهد. این نوشتجات شامل اسناد، نامه‌ها و قطعاتی ادبی است که به دست بازرگانان، مقامات اداری و دینی، پدران و مادران، و شاعران مسلمان و یهودی نوشته شده و نشان می‌دهد که در قرن‌های چهارم تا ششم هجری قمری چه روابط و مناسبات و اختلافاتی میان مردمان آن نواحی وجود داشته است. همچنین صدها نوشتۀ محلّی دیگر از قرون وسطی، متعلّق به سرزمین‌های اسلامی شرقی، از بخش‌هایی از ایران و افغانستان و پاکستان، و ناحیۀ پهناور آسیای میانه (ازبکستان، تاجیکستان، قزاقستان و ختن در چین) به دست آمده که هنوز فحوایشان از دید تاریخی مورد بررسی قرار نگرفته است.

اهداف اصلی «شرق مکنون » عبارت است از:

- شناخت نقش صاحبان مناصب (اعم از سیاسی، دینی، حقوقی و مالی) در ساختار اجتماعات و جوامع چندفرهنگی در سراسر سرزمین‌های اسلامی شرقی.

- پی بردن به اینکه چگونه متون و موادّ فرهنگی ما را در فهم روابط میان مسلمانان و یهودیان و بودائیان و زردشتیان و مسیحیان و دیگر مذاهب در سرزمین‌های اسلامی شرقی یاری می‌رساند.

- بررسی چگونگی تحوّل زبان فارسی و روابط متقابل آن با زبان‌های دیگر مانند عربی، سغدی و بلخی در فضای چندفرهنگی سرزمین‌های اسلامی شرقی.

علاوه بر این، دست‌اندرکاران «شرق مکنون » می‌کوشند تا به منظور حمایت از پژوهش‌های مرتبط آینده در زمینه‌های مختلف، اقداماتی از قبیل تهیۀ پیکرۀ دیجیتال و برگزاری دوره‌های آموزشی آنلاین برای علاقه‌مندان به عمل آورند.

جز دکتر آزاد، دیگر پژوهشگران گروه «شرق مکنون» در حال حاضر عبارت‌اند از: پژمان فیروزبخش،آفیر حایم،نبی ساقی، متین ارغنده پور و ادوارد شاو تیلر.

برای تماس می‌توانید با نشانی invisible_east@ames.ox.ac.uk مکاتبه کنید.

نشانی صفحۀ توییتر و اینستاگرام این برنامه @invisible_east است.

ایجاد این وبگاه بخشی از برنامۀ تحقیقاتی و نوآورانۀ «افق اتحادیۀ اروپا 2020» است که از «انجمن تحقیقات اروپا» (ERC) کمک‌هزینۀ مالی دریافت می‌کند.

برای خواندن بلاگهای فارسی اینجا را کلیک کنید.